پوشاندن صورت (پوشیه ونقاب)در ائین زرتشت وایرانیان :
در مقدمه ی کتاب "حقوق زن در اسلام و اروپا" آمده است:در متن کتاب می بینید که حجاب چهره ی زن ، جزء سنت های ملّی بوده است و در ایران قبل از اسلام که امتیاز طبقاتی پایه تشکیل جامعه بود، زنان محتشم ایرانی برای حفظ حرمت و حشمت، پرده ی نازکی بر صورتشان می پوشاندند . این رسم وعادت به تدریج رنگ مذهبی به خود گرفت تا جایی که کسی را یارای گفتگو درباره ی آن نماند.او در متن می نویسد :در کیش آریایی ، زنان محترم ، محجوب بودند . زنان محترم ایرانی برای حفظ حیثیت طبقه ی ممتاز و ایجاد حدودی که آنها را از زنان عادی و طبقه ی چهارم امتیاز دهد صورت خود را می پوشاندند وگیسوان خود را پنهان نگه می داشتند(1).
همان گونه که از این جملات بر می آید در آن زمان ، پوشاندن صورت وزدن پوشیه و نقاب نه تنها مذموم نبوده ، بلکه آن ، عامل جدایی زنان متشخص وطبقه ی عالی از زنان عادی به حساب می آمده است.ویل دورانت در این باره می گوید :پس از داریوش زنان طبقات بالا جرأت آن را نداشتند که جز در تخت روان روپوش دار از خانه بیرون بیایند. و در نقش هایی که از ایرانیان باستان برجای مانده است هیچ صورت زن دیده نمی شود و نامی از ایشان به نظر نمی رسد(2)
داستان دختران کسری ، نشانگر کیفیت سیره زرتشتیان:
همانطور که ملاحظه خواهید فرمود دختران کسری پادشاه ایران حتی بعد از اسارت حاضر نشدند رو پوش صورت خود را بردارند ؛ بلکه علی رغم فریاد عمر ، خلیفه ی حاکم ، از کنار زدن آن خوداری کردند . این امر ، جایگاه روبنده را در سیره ی عملی زنان زرتشتی نشان می دهد .در کتاب حجاب در اسلام این داستان تحت عنوان "حجاب دختران کسری" نقل شده است:
هنگامی که سه تن از دختران کسری را با ثروت فراوانی برای عمر آوردند ، شاهزاده گان ایرانی در حالی که با پوشش و نقاب چهره ی خود را پوشانده بودند عمر دستور داد که بر آنان فریاد کشند تا پوشش از چهره بر گیرند تا مسلمانان آنها را ببینند و خریداران، پول بیشتری به پای آنها بریزند.
دوشیزگان ایرانی از برهنه کردن صورتشان خودداری کردند ، و مشت به سینه ی نماینده ی عمر زدند و آنان را از خود دور ساختند عمر خشمناک شد و خواست با تازیانه آنها را بیازارد در آن حال شاهزادگان ایرانی می گریستند .حضرت علی (ع) به عمر فرمود :در رفتارت مدارا کن ، از پیغمبر خدا شنیدم که می فرمود :بزرگ وشریف هر قومی را که خوار و فقیر شده گرامی دارید . عمر پس از شنیدن فرمایش حضرت علی(ع) آتش خشمش فرو نشست . سپس حضرت فرمود : با دختران ملوک نباید معامله ی دختران بازاری کرد(3)
نقاب وروبند در تاریخ و ادبیات ایران
اینک برای این که این مطلب واضح تر شود ، ادبیات ایران را بررسی می کنیم ؛ زیرا که شعر ونثر ، تاریخ وادبیات هنر و معماری یک ملت ،آینه ی تمام نمای آداب و فرهنگ آن ملت است.وضعیت حجاب زنان ایرانی در شعر ونثر ، آثار باستانی ومعماری وشاهکار های ادبی ایران به وضوح ترسیم شده است . لفظ چادر ،برقع(روبنده)،پرده در ادبیات فارسی فراوان دیده می شود.
فردوسی در شاهنامه در توصیف رودابه(همسر زال و مادر رستم) سروده است:
دو چشمش بسان دونرگس به باغ
مژه تیرگی برده از پر زاغ
دو ابرو بسان کمان طراز
بر او تور پوشیده از مشک تار
یا فردوسی در شاهنامه در توصیف زن نیکو از دیدگاه ایرانیان می گوید:
به سه چیز باشد زنان را بهی
که باشد زیبای تخت مهی
یکی آنکه باشد وخواسته است
که جفتش بدو خانه آراسته است
دگر آنکه فرخ پسر زاید اوی
به شوی خجسته بیفزاید اوی
سه دیگر که بالا و رویش بود
بپوشیدگی نیز خُوَیش بود(4)
یا در خلال اشعار سعدی هم به این نمونه ها بر می خوریم:
کاشکی پرده بر اندازد از ان منظر حسن
تا همه خلق ببینند نگارستان را
ونیز:
آن ماه دو هفته در نقاب است
یا حوری دست در خضاب است
آن وسعه ی ابروان دلبند
یا قوس قزح بر آفتاب است
و همچنین نظامی گنجوی در کتاب خسرو و شیرین می گوید :
چو بردارد نقاب از گوشه ی ماه
بر اید ناله ی صد یوسف از چاه
پوشاندن صورت (روبنده وپوشیه) در شریعت یهود:
رواج حجاب در بین زنان قوم یهود مطلبی نیست که کسی بتواند مورد انکار یا تردید خود قرار دهد . و مورخین نه تنها از مرسوم بودن حجاب در بین زنان یهود سخن گفته اند بلکه به افراط ها وسختگیری های بی شمار آنان در این زمینه تصریح کرده اند، اینک نمونه هایی از کلام مورخین و از خود کتاب تورات آورده می شود تا جایگاه روبند وبرقع در شریعت یهود مشخص شود :در کتاب حجاب در اسلام آمده:گرچه پوشش در بین عرب مرسوم نبوده و اسلام آن را بوجود آورد ، ولی در ملل غیر عرب به شدیدترین شکل رواج داشت.
در ایران و در بین یهود و مللی که از فکر یهود پیروی می کردند ، حجاب به مراتب شدیدتر از آنچه اسلام می خواست وجود داشت .در بین این ملت ها وجه وکفین (صورت و دست ها) هم پوشیده می شد (5)استاد الغفار تحت عنوان "حجاب قبل از اسلام "می نویسد:از دیر باز حجاب نزد اقوام وجوامع شرقی سابق، متداول بوده است .
و همچنان تا امروز ادامه یافته است اما نسبت به ادیان الهی جای هیچ مناقشه ای در وجوب حجاب نیست و آیات فراوانی در تورات و انجیل بر اینکه زنان آن عصر به حجاب و قناع ملتزم بوده اند و پرده ای را بر خویش می آویخته، تا مردان اجنبی آنها را نبینند اقرار دارد(6)
روبنده و پوشیه در کتاب مقدس یهود :
در تورات از چادر برقع و روبنده ای که زنان با آن سر وصورت خویش را می پوشانده اند به طور صریح نام برده شده است . در سفر پیدایش چنین می خوانیم:64- ورفقه چشمان خود را بلند کرده و اسحاق را دید و از شتر خود فرود آمد 65- زیرا که از خادم پرسید این مرد کیست که در صحرا به استقبال ما میاید وخادم گفت :آقای من است پس برقع (روبند) خود را گرفته و خود را پوشانید(7)
در مورد عروس یهودا میخوانیم:پس رخت بیوگی را از خود بیرون کرده ، برقعی به صورت کشیده و خود را در چادری پوشید وبه دوازده عینایم که در راه تمنه است بنشست (8) و در کتاب غزلهای سلیمان چنین آمده است:اینک تو زیبا هستی ، ای محبوبه ی من ، اینک تو زیبا هستی وچشمانت از پشت برقع(روبنده) مثل چشمان کبوتر است(9)
نتیجه:
همانطور که دیدید روبنده و پوشیه هم در کتاب تورات امده است و هم سیره عملی زنان یهودی بر زدن روبنده بوده است.
----------------------------------------------------------------------------------------------------
پی نوشت:
1)حسن صدر ، حقوق زن در اسلام و اروپاص7وص51 بنقل از حجاب در ادیان اللهی ص82و82
2)ویل دورانت تاریخ تمدن ج1ص552 به نقل از علی محمد اشنایی ، حجاب در ادیان إلهی ص81و82
3)وشنوه ای ،حجاب در اسلام ص59 به نقل از السیره الحجابیه ج2 ص 49
4)قائم مقامی ،ازادی یا اسارت زن ص111 به نقل از علی محمدی اشنایی ،حجاب در ادیان إلهی ص84
5)ابوالقاسم اشتهاردی ، حجاب در اسلام ص50 نقل از علی محمدی آشنایی ،حجاب در ادیان اللهی ص101
6)عبدالرسول الغفار المراة المعاصر چاپ 3 ص40 نقل از علی محمدی آشنایی ،حجاب در ادیان إلهی ص103و102
7)سفر پیدایش باب 24 و65 به گفته ی مرجع مذهبی یهودیان (خاخام اوریل داودی) نقل از علی محمدی اشنایی ،حجاب در ادیان إلهی ص103
8)تورات سفر پیدایش باب 38 فقره 14و 15 نقل از علی محمدی اشنایی ،حجاب در ادیان الهی ص106
9)تورات کتاب غزل های سلیمان باب 4 فقره نقل از علی محمدی اشنایی ،حجاب در ادیان الهی ص 106
